Κύριος στόχος είναι η διαδικασία επιλογής των τόπων με ιαματική πηγή που απαρτίζουν το δίκτυο του Λουτροτόπου. Το επίκεντρο είναι η πολυκριτηριακή ανάλυση, η οποία αποτέλεσε τη βάση για την αξιολόγηση. Στην εισαγωγή διερευνούμε την έννοια του θερμαλισμού ως πολιτισμική πρακτική με μακρές παρελθούσες και αρχαίες καταβολές στην ελληνική ιστορία. Στη συνέχεια περιγράφουμε την κριτική, διεπιστημονική και καλλιτεχνική ερευνητική μας προσέγγιση.
- Conference presentation: “‘Welcome to Aidipsos’: a critical mapping & visual narration workshop that explores the feasibility of the city’s thermal springs network sustainable development” (E. Tsakiri, S. Yiannoudes, E. Mouzakitou, A. Psilopoulos). 1st Open-Air Cities International Conference. Local and Regional Sustainable Development & Urban Reconstruction. 16-18 February 2024, Athens.
Η εργασία παρουσιάζει την πόλη των Λουτρών Αιδηψού ως μια περίπτωση που αποτελεί παράδειγμα των ερευνητικών δυνατοτήτων των ελληνικών θερμαλιστικών προορισμών, ή «Λουτρότοπων», που θα εξεταστούν ως πολύπλευρες, δικτυωμένες κοινωνικο-πολιτισμικές οντότητες των οποίων η αξία υπερβαίνει τους ατομικές περιγραφές. Η πρόσφατη παρακμή του περιβόητου ιαματικού οικισμού που ακολούθησε την προηγούμενη ακμή του, αποτέλεσε το έναυσμα για το σχεδιασμό ενός εργαστηρίου χαρτογράφησης και εικαστικής αναπαράστασης της σχέσης των λουτρών με την πόλη. Οι συμμετέχοντες διερεύνησαν τις προοπτικές αυτής της αλληλεπίδρασης. Το έργο τους συζητήθηκε στην παρουσίαση.
- Conference presentation: “Reinventing Loutra Aidipsos: strategies and concepts for a holistic sustainable development of thermal settlements” (E. Tsakiri, M. Vrasida)”. 1st Open-Air Cities International Conference. Local and Regional Sustainable Development & Urban Reconstruction. 16-18 February 2024, Athens.
Στο πλαίσιο του μαθήματος «Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός 2» του Τμήματος Εκπαιδευτικών Πολιτικών Μηχανικών της Ανώτατης Σχολής Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (ΑΣΠΑΙΤΕ), οι φοιτητές καλούνται να δημιουργήσουν μια πολεοδομική και σχεδιαστική πρόταση για τα Λουτρά Αιδηψού στην Εύβοια. Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του οικισμού προκύπτουν από την άρρηκτη σχέση του με την κουλτούρα του θερμαλισμού, η οποία έχει διαμορφώσει σε μεγάλο βαθμό τη σύγχρονη ταυτότητα του τόπου και αντανακλάται σε διάφορες πτυχές, κοινωνικές, οικονομικές, πολιτιστικές, αρχιτεκτονικές, οικολογικές και άλλες. Τα βασικά προβλήματα που αναδύονται σήμερα είναι η τεράστια εγκατάλειψη της, πρώην ακμάζουσας, υποδομής θερμαλισμού. Προσθέτοντας την ευρέως άνιση πληθυσμιακή αύξηση κατά τους καλοκαιρινούς μήνες λόγω του εποχιακού τουρισμού, γίνεται σαφές ότι τα Λουτρά Αιδηψού χρειάζονται επειγόντως πολεοδομική παρέμβαση. Στόχος της πολεοδομικής και σχεδιαστικής παρέμβασης ήταν η δημιουργία ενός πιο βιώσιμου μοντέλου για τους Θερμαλιστικούς οικισμούς που θα αντιμετωπίζει τα υφιστάμενα ζητήματα με ιδιαίτερη έμφαση στο ενεργειακό αποτύπωμα και θα προτείνει ένα πολυσυμμετοχικό μοντέλο ένταξης που θα αλλάζει την υφιστάμενη σχέση μεταξύ δημόσιας και ιδιωτικής εκμετάλλευσης των ιαματικών λουτρών.
- Journal paper: “‘Welcome to Aidipsos’: a critical mapping & visual narration workshop that explores the feasibility of the city’s thermal springs network sustainable development” (E. Tsakiri, S. Yiannoudes, E. Mouzakitou, A. Psilopoulos). Sustainable Development, Culture, Traditions Journal (SDCT-Journal), Volume 3C, 2024.
Όπως παραπάνω.
- Journal paper: “Reinventing Loutra Aidipsos: strategies and concepts for a holistic sustainable development of thermal settlements” (E. Tsakiri, M. Vrasida). Sustainable Development, Culture, Traditions Journal (SDCT-Journal), Volume 3C, 2024.
Όπως παραπάνω.
- Paper in conference proceedings: “A multi-criteria evaluation method for accessing the developmental potential of Thermal Springs in Macedonia and Thrace” (E. Tsakiri, S. Yiannoudes, A. Psilopoulos, G. Touliatou, E. Mouzakitou). International Conference on Changing Cities VI. Spatial, Design, Landscape, Heritage & Socio-economic Dimensions. Rhodes Island, June 24-28 2024, Greece (1 presentation, 2 papers in the proceedings).
Η εργασία διερευνά την περίπτωση του Λουτρότοπου της Κεντρικής, Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Στο πλαίσιο του ερευνητικού έργου, μέλη της ομάδας του ερευνητικού έργου επισκέφθηκαν και ερεύνησαν ιαματικές πηγές στη Μακεδονία και τη Θράκη και εντόπισαν τα ιδιαίτερα αναπτυξιακά πλεονεκτήματα αλλά και προβλήματά τους. Αρχικά εφάρμοσαν μια πολυκριτηριακή μέθοδο αξιολόγησης που οδήγησε σε ποιοτική ταξινόμηση των ιαματικών πηγών της περιοχής. Αφού επισκέφθηκαν τους χώρους, αναθεώρησαν τα αρχικά ευρήματα και έβγαλαν συμπεράσματα για την τρέχουσα αναπτυξιακή κατάσταση του Λουτρότοπου.
- Paper in conference proceedings: “Digital Sound Installation as a strategy for the cultural reinforcement of the Historical Roman Baths at Kyllini, Elis” (G. Touliatou, S. Yiannoudes, E. Tsakiri , A. Psilopoulos, E. Mouzakitou) International Conference on Changing Cities VI. Spatial, Design, Landscape, Heritage & Socio-economic Dimensions. Rhodes Island, June 24-28 2024, Greece (1 presentation, 2 papers in the proceedings).
Η εργασία ανοίγει μια συζήτηση σχετικά με τη δυνατότητα χρήσης μιας καλλιτεχνικής ψηφιακής ακουστικής εγκατάστασης ως στρατηγική για την ενίσχυση των Ρωμαϊκών Λουτρών της Κυλλήνης Ηλείας, που βρίσκονται στην Περιφέρεια Δυτικής Πελοποννήσου: σημαντικός ιστορικός, εγκαταλελειμμένος τόπος ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, με πλούσια αρχαιολογική και πολιτιστική κληρονομιά που συνδέεται με τα ιαματικά λουτρά. Μετά από μια εικαστική και ακουστική χαρτογράφηση της περιοχής, εξετάζουμε αυτή την εγκατάσταση ως ένα συνεργατικό πείραμα για το πώς δημιουργείται ένα οπτικοακουστικό υλικό μέσω μιας κριτικής ερμηνείας του τόπου. Και πώς η μετασχηματιστική δύναμη της Ψηφιακής Τέχνης μπορεί να επιβεβαιώσει συνειδητές συμπεριφορές σε πολιτισμικά σημαντικά τοπία.
- Conference presentation: “The embodied experience of water in the physical thermal spas of Greece” (E. Tsakiri, G. Touliatou). Expanded Scenography, Performance & Public Space, International Conference. NKUA, 17-20/4/2024.
Η εργασία ξεκινά με μια εισαγωγή σχετικά με τις υπαρξιακές ιδιότητες του νερού και τις πολυσχιδείς συνδέσεις του με τον ανθρώπινο πολιτισμό. Η σημαντική σχέση ανθρώπου και θερμαλιστικού, θεραπευτικού νερού διερευνήθηκε από μαθητές που συμμετείχαν σε μαθήματα και εργαστήρια που διερεύνησαν τη φυσική επαφή με το νερό μέσω του «θερμαλισμού» σε χώρους με ιαματικές πηγές. Οι μαθητές χαρτογράφησαν πτυχές της πολυαισθητηριακής εμπειρίας τους που έλαβε χώρα κυρίως σε δημόσιους υπαίθριους χώρους και στη συνέχεια παρουσίασαν τη δουλειά τους μέσω ψηφιακής αφήγησης (βίντεο) και κολάζ. Επιλεγμένα έργα αναλύθηκαν στην παρουσίαση.
Στο 1ο εθνικό συνέδριο «Αστική Βιωσιμότητα – Ιστορικές Πόλεις» που έγινε στην Αρχαία Ολυμπία 18-20 Οκτωβρίου 2024 και οργανώθηκε από τη Σχολή Περιβάλλοντος, Γεωγραφίας και Εφαρμοσμένων Οικονομικών του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου, η κ. Τσακίρη και ο κ. Μωραϊτης ανέλαβαν την οργάνωση και προεδρία Ειδικής Συνεδρίας με τίτλο «Διαδρομές Νερού και Λουτρικού Θερμαλισμού στον Ελληνικό χώρο: Προσφορά στην υγεία και την ευδαιμονία του σώματος»
Ο κ. Μωραϊτης συμμετείχε στην συνεδρία αυτή με παρουσίαση που είχε τίτλο «Διαδρομές Νερού και Λουτρικού Θερμαλισμού στον Ελληνικό χώρο – Η περιοχή της Λέσβου».
Η κ. Τσακίρη συμμετείχε στην συνεδρία αυτή με παρουσίαση που είχε τίτλο «Οδοιπορικό στους Λουτροτόπους της Κεντρικής, Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης».
Η κ. Μάρκου συμμετείχε με παρουσίαση που είχε τίτλο «Διαδρομές Νερού και Λουτρικού Θερμαλισμού στον Ελληνικό χώρο – Η Περιοχή της Αιδηψού», η οποία εντάχθηκε στην Ειδική Συνεδρία «Διαδρομές Νερού και Λουτρικού Θερμαλισμού στον Ελληνικό χώρο: Προσφορά στην υγεία και την ευδαιμονία του σώματος».
Ο κ. Ψιλόπουλος συμμετείχε με παρουσίαση που είχε τίτλο «Διαδρομές Νερού και Λουτρικού Θερμαλισμού στον Ελληνικό χώρο: Διαπολιτισμικές αναγνώσεις στο Σαρλίτζα Πάλας, των Λουτρών Θέρμης της Λέσβου», η οποία εντάχθηκε στην Ειδική Συνεδρία «Διαδρομές Νερού και Λουτρικού Θερμαλισμού στον Ελληνικό χώρο: Προσφορά στην υγεία και την ευδαιμονία του σώματος».
Τίτλος Έργου: ΛΟΥΤΡΟΤΟΠΟΣ: Κριτική χαρτογράφηση & εικαστική αφήγηση ιαματικών πηγών του Ελλαδικού Χώρου
Χρονική Διάρκεια Έργου: 10/10/2023 – 09/04/2025
Ιστοσελίδα Έργου: https://loutrotopos.ia.uniwa.gr/
Πλαίσιο & Ποσό Χρηματοδότησης Έργου: Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο της δράσης του ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ. «Χρηματοδότηση της Βασικής Έρευνας (Οριζόντια υποστήριξη όλων των Επιστημών)» του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης – NextGenerationEU (Αριθμός Έργου ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ.: 14821). Ποσό χρηματοδότησης: 170.000 €
Επιστημονικός Υπεύθυνος (Πα.Δ.Α.): Γεωργία Τουλιάτου
Κοινοπραξία – Συνεργαζόμενοι Φορείς: Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (NTUA), b) ΑΜΚΕ POLI-PLEX-ICON: Mapping and Visualizing Urban Complexities, c) ΑΜΚΕ Ινστιτούτο Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής (ΙΚΠΙ), d) ΑΜΚΕ Εταιρεία Διάδοσης Ιπποκράτειου Πνεύματος (ΕΔΙΠ)
Ερευνητικές Δημοσιεύσεις/ Αποτελέσματα / Πατέντες
8 εισηγήσεις σε πρακτικά συνεδρίων, 3 άρθρα σε πρακτικά συνεδρίων, 2 άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά + 4 υπό δημοσίευση
- Άρθρο σε πρακτικά συνεδρίων: “Loutrotopos’ cultural landscape: objectives and processes of research with interdisciplinary and artistic means” (E. Tsakiri, S. Yiannoudes, K. Moraitis, M. Markou). Landscape Architecture Conference. Education, Research and Practice. 2-4 November 2023. Aristotle University of Thessaloniki.
