Το έργο έχει ως θέμα την ποινική και εγκληματολογική προσέγγιση του φαινομένου της διασποράς ψευδών ειδήσεων στο διαδίκτυο και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, υπό τη μορφή των hoaxes και την αναμόρφωση της διάταξης του ά. 191 ΠΚ αναφορικά με τη διασπορά ψευδών ειδήσεων μέσω του διαδικτύου. Είναι γεγονός ότι τα μηνύματα στο διαδίκτυο (ιδίως μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης) μεταδίδονται ανώνυμα και με πολύ μεγαλύτερη διασπορά και ταχύτητα σε διασυνοριακό επίπεδο – σε τέτοιο μάλιστα βαθμό που ενδεχομένως να απειλούνται ακόμη υποδομές ζωτικής σημασίας κρατών. Επιπρόσθετα, τα οικονομικά οφέλη τα οποία μπορούν να προκύπτουν από τέτοιες πρακτικές είναι ζήτημα προς διερεύνηση και οριοθέτηση.
Βασικό πεδίο διερεύνησης αποτελεί και η συμπεριφορά των χρηστών του διαδικτύου και κυρίως η ευπιστία ή δυσπιστία τους σε ειδήσεις στον κυβερνοχώρο, η συναισθηματική τους ανάμειξη με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η επιρροή των τελευταίων στις καταναλωτικές τους συνήθειες, το αίσθημα ασφάλειας κατά την πλοήγησή τους κ.α. Για αυτόν τον λόγο θα πραγματοποιηθεί έρευνα σε δείγμα χρηστών κοινωνικής δικτύωσης. Η εν λόγω έρευνα μεθοδολογικά θα είναι συνδυαστική (ποιοτική-ποσοτική), ως προς τον σκοπό της περιγραφική και θα διενεργηθεί κυρίως σε πρωτογενή δεδομένα τα οποία θα συλλεγούν με την τεχνική ερωτηματολογίου και συνέντευξης σε δείγμα σκοπιμότητας.
Δυνάμει της έρευνας αυτής, θα διαπιστωθούν οι ανάγκες και οι κατευθύνσεις προκειμένου να επικαιροποιηθεί η διάταξη του ά. 191ΠΚ, εφόσον αυτό κριθεί από την έρευνα απαραίτητο, αναφορικά με τον ρόλο του διαδικτύου και των πληροφοριακών συστημάτων εν γένει στη διασπορά ψευδών ειδήσεων και θα πραγματοποιηθούν και συγκεκριμένες προτάσεις για την αναμόρφωση αυτής της διάταξης. Επίσης, θα εξεταστεί αν τυχόν η εν λόγω συμπεριφορά αφορά και το αξιόποινό άλλων διατάξεων του ποινικού κώδικα. Τέλος θα προταθούν μέτρα σχετικής αντεγκληματικής πολιτικής, επικεντρωμένα σε καινοτόμες εγκληματοπροληπτικές νομικές πρακτικές σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, δίχως να παραγνωριστούν φυσικά και οι εναλλακτικές ρυθμίσεις και μέθοδοι, που εφάπτονται σε άλλους κλάδους του δικαίου ή βρίσκονται εκτός της θέσπισης κανόνων δικαίου.
Η επιστημονική απήχηση και η καινοτομία του έργου είναι σημαντική καθώς οι ψευδείς ειδήσεις (fake news) και τα hoaxes αποτελούν νεοπαγές φαινόμενο, εντελώς αχαρτογράφητο σε επίπεδο νομική αντιμετώπισης ακόμα και από τα πρωτοπόρα ευρωπαϊκά κείμενα και νομοθετήματα για το κυβερνοέγκλημα.
Τίτλος Έργου: Hoaxes και διασπορά ψευδών ειδήσεων – Έρευνα για την (αν)ασφάλεια των ψευδών ειδήσεων μέσω διαδικτύου και την οικονομοτεχνική διάσταση του φαινoμένου – Νομική αντιμετώπιση και de lege ferenda
Ακρωνύμιο: Ποινική και εγκληματολογική αντιμετώπιση των hoaxes
Χρονική Διάρκεια Έργου: 12 Σεπτεμβρίου 2018 – 11 Σεπτεμβρίου 2021
Ιστοσελίδα Έργου: fakenewscrime.gr
Πλαίσιο & Ποσό Χρηματοδότησης Έργου Το έργο χρηματοδοτείται από το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ.) και από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ). Ποσό Χρηματοδότησης: 150.000 €
Επιστημονικός Υπεύθυνος (ΠΑΔΑ): Δρ. Φώτιος Χ. Σπυρόπουλος, Email: fspyropoulos@gmail.com, Τηλ: 2110135653
Ερευνητικές Δημοσιεύσεις/ Αποτελέσματα / Πατέντες
1. Φ. Σπυρόπουλος, Η διασπορά ψευδών ειδήσεων στην εποχή των “fake news” – Ανάλυση του άρθρου 191 ΠΚ ενώπιον των σύγχρονων (τεχνολογικών) προκλήσεων, επιστημονικό περιοδικό «Ποινική δικαιοσύνη», τ. 3/2019, εκδ. Νομική Βιβλιοθήκη, σελ. 288 επ.
2. Φ. Σπυρόπουλος, Αρ. Κομποθρέκας, Ευαγ. Ανδρουλάκη & Ν. Καραγιάννης, «Τα fake news στο διαδίκτυο – ο νομικός, πολιτικός και κοινωνικός τους αντίκτυπος – μέθοδοι και τεχνικές πρόληψης». αναλυτική παρουσίαση του έργου και των έως τότε πονημάτων σε αποκλειστικό πάνελ συζήτησης, «9ο Infocom Security – Cyber Security in the Age of Industry 4.0 – Challenges & Opportunities», 17 και 18 Απριλίου 2019, συνεδριακό κέντρο Δαϊς, Μαρούσι Αττικής, url: https://www.youtube.com/watch?v=HbmK6mRjPxw&feature=emb_logo
3. Φ. Σπυρόπουλος, Η διασπορά ψευδών ειδήσεων (“fake news”) – (Ανα)στοχασμοί για τις πρακτικές και τα όρια της πρόληψης της παραπληροφόρησης στο διαδίκτυο, επιστημονικό περιοδικό «Εγκληματολογία», τ. 2019, εκδ. Νομική Βιβλιοθήκη, σελ. 57 επ.
